بررسی اصل غایت فی نفسه بودن انسان در فلسفه وظیفه گرایانه کانت

thesis
abstract

دیدگاه متداول این است که نظریه اخلاقی کانت یکی از نظریات وظیفه گرایانه در اخلاق هنجاری است. یعنی درستی و نادرستی فعل اخلاقی را بر دو مفهوم خوبی و بدی و نتایج فعل استوار نمی کند و بدین ترتیب در تقابل با دیدگاه غایت گرایی است. کسانی که دیدگاه کانت را وظیفه گرایانه می دانند مدعی اند در نگرش کانت درستی و نادرستی فعل مقدم بر خوبی و بدی آن است. بر اساس تقریر متداول از اندیشه کانت، درستی مبتنی بر ارزش خود فاعل یا نتایج فعل او نیست. کانت با توجه به مفهوم امر مطلق و اراده نیک از الزامات اخلاقی سخن می گوید و با تأکید بر خودمختاری و خودآیینی انسان و اهمیت قانون اخلاقی پنج صورت بندی مختلف از امر مطلق ارائه می کند تا کلیت و ضرورت قوانین اخلاقی را در عرصه اخلاق و با ابتنای بر عقلانیت تضمین کند. یکی از صورت بندی های امر مطلق صورت بندی اصل غایت فی نفسه است که بر اساس آن انسان باید به عنوان غایت فی نفسه لحاظ شود. هر انسانی یک شخص است نه شیء؛ از این رو کرامت ذاتی دارد و باید مورد احترام قرار گیرد. برخی اندیشمندان، از جمله دیوید کامیسکی، پل گویر، آلن وود، باربارا هرمن و ری لانگتون، تقریر وظیفه گرایانه از اندیشه کانتی را نمی پذیرند و یا دست کم معتقدند می توان تقریرهای غایت گرایانه، پیامدگرایانه و حتی ناپیامدگرایانه از اندیشه کانت داشت. به اعتقاد این مفسران، در نظریه اخلاقی کانت صورت بندی غایت فی نفسه و برخی مفاهیم و مضامین دیگر این امکان را فراهم می کند که بتوانیم نشان دهیم نظریه اخلاقی کانت نیز می تواند در زمره نظریه های ارزش محور و غایت گرا طبقه بندی شود. این رساله عهده دار بررسی این مسئله است. لذا نخست نظریه اخلاقی کانت را بر اساس مولفه های ارزش محور و الزام محور تبیین می کنیم. سپس مروری بر انسان شناسی اخلاقی کانت خواهیم داشت. درنهایت صورت بندی های امر مطلق را بیان می کنیم و ضمن تحلیل صورت بندی غایت فی نفسه نشان می دهیم که تقریر غایت گرایانه از اندیشه اخلاقی کانت امری است ممکن. البته راه حل نهایی این مسئله را باید در فرااخلاق جست وجو کرد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

مکان فی نفسه و اشیاء فی نفسه تفسیر فلسفه استعلایی کانت درباره مکان

در نظریه کانت مکان و زمان شرط و ممهد نسبت اشیا با یکدیگر (Verhaltnis) در مکان (و زمان) است، اما همچنین مکان (و زمان) با ما نسبت و رابطه‌ای (Beziehung) دارد که غیر از نسبت و رابطه اول است. ما در این تحقیق بیان خواهیم کرد که چنانچه نسبت اشیاء با یکدیگر در مکان، نسبت و رابطه‌ای صرفاً مکانی باشد، کانت باید به اصالت مکان پیش از نسبت مکان با ما و نیز اصالت مفهوم مکان پیش از مفهوم زمان اقرار نماید. این...

full text

تحقیق انتقادی «شیء فی نفسه» در نظریه‌ی معرفت کانت

مفسران کانت با توجه به مکتوبات وی درباره‏ی «شیء فی نفسه» دو تفسیر کاملاً متفاوت ارائه کرده‏اند. تفسیر اول «شیء فی نفسه» را مثبت تلقی کرده، آن را «موجود» می‏داند و «علت» پدیدار به شمار می‏آورد. تفسیر دوم، «شیء فی نفسه» را منفی تلقی کرده، پدیدارها را تنها موجوداتِ ممکن می‏‌انگارد. این مقاله ضمن بررسی سخنان کانت و مفسران وی در این باره، روشن می‎‏سازد که این دو تفسیر با یکدیگر متناقض‌اند و لاجرم باید...

full text

شبیه‌سازی انسان و اصل غایات کانت

Human cloning is one of the most controversial issues in ethics. This paper, with analytic-descriptive method, deals with Kant;aposs principle of ends and permission or prohibition of human cloning from its point of view. According to Kant;aposs principle of ends, any action in which humanity is taken as a means, not as an end, is prohibited. There are different interpretations of taking humani...

full text

بررسی فلسفه اخلاق تکلیف گرایانه کانت در سازمان (مقایسه آن با منشور اخلاقی جهانی سازمان)

این مقاله بر آن است تا به بررسی فلسفه اخلاق تکلیف گرایانه کانت و مقایسه آن با منشور اخلاقی جهانی در سازمان بپردازد که آیا اخلاق کانت با منشور اخلاقی جهانی در سازمان ها سازگاری دارد یا نه؟ اخلاق کانت یکی از مهم ترین نظام های تکلیف گرایانه اخلاقی است که به نیت و انگیزه عمل و خود عمل اهمیت می دهد. کانت، انگیزه عمل به قوانین اخلاقی را صرفاً احترام به آنها می داند. کانت برای تشخیص اوامر و قواعد اخلاق...

full text

وظیفه گرایی در فلسفه اخلاق کانت

به طور کلی امروزه دو مشرب عمده بر کل گستره فلسفه ی اخلاق سایه افکنده اند که تقریبا همه نظریه های هنجاری اخلاق در یکی از این دو دسته جای می گیرند. این دو مشرب عمده یعنی نتیجه گرایی و وظیفه گرایی در تعیین ملاک درستی و نادرستی اعمال دو رویکرد متفاوت را اتخاذ کرده اند. نتیجه گرا معتقد است درستی و نادرستی اعمال ناشی از خوبی و بدی نتایج آنهاست اما وظیفه گرا معتقد است نتایج اعمال دخالتی در درستی و ناد...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023